Wat maakt zwart-wit fotografie zo interessant?

Zwart-wit fotografie kan een interessante aanvulling zijn op je bestaande fotografie vaardigheden. Er komt bij het maken van zwart-wit foto’s vast meer kijken dan je op voorhand misschien dacht. Het is niet alleen simpelweg kleur weglaten. Zwart-wit fotografie kent zijn eigen specifieke aandachtspunten, effecten en toepassingen. We nodigen je hier uit voor een korte inleiding in de zwart-wit fotografie.

Geschiedenis zwart-wit fotografie
De allereerste foto’s waren allemaal in zwart-wit. De kleurenfotografie deed pas in de jaren ’30 van de vorige eeuw zijn intrede, maar het duurde nog lang voordat kleurenfotografie wijdverbreid was onder de mensen. Zwart-wit foto’s waren namelijk veel goedkoper. Toen kleurenfotografie voor steeds meer mensen toegankelijk werd, daalde de populariteit van zwart-wit foto’s, maar ze zijn nooit van het toneel verdwenen. We zien ze nog dagelijks in de gedrukte kranten en ook kunstenaars waarderen nog steeds de unieke kenmerken van zwart-wit fotografie.

Zoek naar contrast
Wat zwart-wit fotografie zo interessant maakt, is dat je op een hele andere manier moet gaan kijken. Vergeet kleur! In een wereld waar onze blik geleid wordt door kleur is het niet eenvoudig om goede zwart-wit foto’s te maken. Je moet als fotograaf jezelf aanleren om door een ‘zwart-wit lens’ te kijken. Wanneer we niet meer op kleuren mogen letten om accenten te leggen in de foto, moeten we gaan letten op contrast. Zwart-wit foto’s hebben van nature meer contrast. Het oog van degene die de foto aanschouwt, wordt niet meer geleid door kleur, maar gaat op de eerste plaats op zoek naar contrast om te ontdekken wat de foto hem wil ‘vertellen’.

Aandacht voor vormen en patronen
Kleur in foto’s leidt ook onze aandacht af van vormen en patronen. Bekijk eens de foto’s die je op je computer hebt opgeslagen in kleur en maak er vervolgens zwart-wit versies van. Welk effect heeft dit? Je zult zien dat je in de zwart-wit foto’s ineens veel meer vormen en patronen herkent; ineens word je aandacht gevestigd op patronen zoals een rij bomen of een rij auto’s. Gebruik deze kennis bij het maken van zwart-wit foto’s door goed na te denken over compositie en kadrering.

Tips belichting zwart-wit foto’s
Belichting is heel belangrijk om de contrasten in je zwart-wit foto doeltreffend naar voren te laten komen. Door een sterke gerichte lichtbron te gebruiken kun je meer diepte in de foto brengen en de textuur van onderdelen op de foto benadrukken. Veel textuur in een foto, bijvoorbeeld de textuur van de vacht van een dier of de ruwheid van rotsen, geeft de kijker het gevoel aanwezig te zijn in de foto. Wanneer je zachte belichting gebruikt of fotografeert op een bewolkte dag zullen de foto’s in zwart-wit meer subtiliteiten in de foto naar voren brengen, dan een kleurenfoto.

Zwart-wit fotografie vandaag
Zwart-wit foto’s zijn heel doeltreffend om de puurheid van emoties of om een actie te benadrukken. Het maakt de foto krachtiger. Vanwege deze effecten zijn zwart-wit foto’s erg geliefd onder kunstenaars en journalisten. Hoewel er tegenwoordig nog zwart-wit fotopapier te krijgen is en er nog steeds fototoestellen bestaan waarmee je monochrome foto’s (foto’s in één kleur) kunt maken, kiezen moderne fotografen meestal voor een geavanceerde digitale camera met zwart-wit instelling of ze bewerken de foto met een digitaal bewerkingsprogramma na tot een zwart-wit foto. Welke techniek je ook gebruikt, de principes van zwart-wit fotografie blijven hetzelfde. De zwart-wit techniek behoort tot de basiskennis fotografie.

Comments

comments