Waarom en hoe van lichtmeting in fotografie

We staan niet vaak genoeg stil bij het belang van licht. Zonder licht zou er op de eerste plaats niet eens leven mogelijk zijn. Licht vormt ook het belangrijkste element van een foto. Het slagen of mislukken van een foto hangt voor een groot deel af van de belichting. Het goed kunnen meten van het licht dat aanwezig is, is dan ook een vaardigheid die heel belangrijk is voor wie professioneel als fotograaf aan de slag wil. Daarom hier een inleiding in het meten van licht binnen de fotografie.

De juiste hoeveelheid licht
Om een foto te laten slagen is het de kunst om de juiste hoeveelheid licht op de sensor van je fotocamera te laten vallen. Hiervoor dien je de sluitertijd, het diafragma en de lichtgevoeligheid (ISO-waarde) op de juiste manier in te stellen. Een lichtmeter kan je helpen bij het vinden van de juiste instellingen. Veel digitale camera’s zijn uitgerust met een ingebouwde lichtmeter, maar het is ook mogelijk om een externe lichtmeter te gebruiken. Hiervoor dien je onder andere het verschil te weten tussen reflecterend licht en opvallend licht en de effecten hiervan.

Reflecterend licht meten
Wanneer je een lichtmeting laat uitvoeren door een ingebouwde lichtmeter in je fotocamera meet je het reflecterende licht. Oftewel, het licht dat door het onderwerp dat je fotografeert wordt weerkaatst en zo je camera binnenkomt. Je moet er dan wel rekening mee houden dat de hoeveelheid licht sterk afhankelijk is van de materiaalsoort en de kleur van het onderwerp. Zo zal de zwarte vacht van een hond heel wat minder van het opvallende licht reflecteren dan bijvoorbeeld een glanzend witte auto.

De camera kan dit onderscheid niet zelf maken, daarom gaan ingebouwde lichtmeters uit van een gemiddelde, namelijk 18 % grijs. Dit betekent dat de reflectie van het onderwerp 18 % van het opvallende licht zou moeten zijn. In veel gevallen zal dit gemiddelde een goede benadering zijn, maar bovenstaande voorbeelden wijken hier behoorlijk vanaf. In die gevallen is belichtingcompensatie nodig. Veel fotocamera’s beschikken over een belichtingcompensatie functie via de +/- EV-knop.

Opvallend licht meten
Een preciezere methode is het meten van het opvallende licht. Het is onder andere mogelijk om het opvallende licht te meten met de ingebouwde lichtmeter van je digitale fotocamera. Je hebt hiervoor dan wel een grijskaart nodig. De grijze kleur van deze kaart komt overeen met de hierboven besproken gemiddelde grijswaarde van 18 %. Je dient de grijskaart dicht bij het onderwerp te houden, zodat het licht er goed opvalt, om vervolgens met de ingebouwde lichtmeter van je camera hierop de lichtmeting uit te voeren. Het reflecterend licht dat je via deze grijskaart meet, komt overeen met het opvallende licht. Een grijskaart kost ongeveer € 20.

Externe lichtmeter
Je kunt er ook voor kiezen om een externe lichtmeter te kopen. Met dit handige apparaatje kun je meten wat de hoeveelheid licht is op elke gewenste plek. De moderne lichtmeters van vandaag zijn in staat om, wanneer je zelf de ISO-waarde instelt, aan te geven welke sluitertijd je het beste kunt instellen bij een ingesteld diafragma of andersom. Voor een goede lichtmeter betaal je tussen de € 300 en € 600. Bekende merken zijn bijvoorbeeld Sekonic en Minolta.

Comments

comments