Menselijk geheugen gaat achteruit door fotografie

Dit keer hebben we aandacht voor een opmerkelijk nieuwsbericht dat onlangs in de pers verscheen, namelijk dat een onderzoek heeft uitgewezen dat het menselijk geheugen minder goed functioneert wanneer mensen veel foto’s maken in plaats van dat ze enkel met hun eigen ogen iets bekijken. Een interessante bevinding die we hier verder zullen toelichten.

Wordt de fotografie-gekte te gek?
Steeds vaker zien we dat mensen hun toevlucht nemen tot de technologie om iets te onthouden. Denk op de eerste plaats eens aan telefoonnummers; wie kent er vandaag de dag nog veel telefoonnummers uit zijn hoofd? Alle nummers die we vaak bellen staan voorgeprogrammeerd in onze mobiele telefoon. Het daadwerkelijk intoetsen van een nummer is niet meer nodig. Maar ook onze herinnering aan bepaalde momenten of bezoeken aan interessante plekken slaan we steeds vaker op. Een kiekje met een smartphone is zo gemaakt! Een museum is een goed voorbeeld van een plek waar mensen vaak continu met een camera in de hand rondlopen. Is dit wel zo’n goed idee of wordt de fotografie-gekte te gek?

Kijken met je ogen of alleen door de lens van de camera?
Onderzoekers van de Amerikaanse Fairfield Universiteit vroegen zich af wat de invloed is van het nemen van foto’s in bepaalde situaties op wat we ons er later van kunnen herinneren. Daarom voerden ze een experiment uit met bezoekers van het Bellarmine Museum of Art van de Fairfield Universiteit. Studenten kregen een rondleiding door het museum en werden gevraagd aandacht te besteden aan bepaalde objecten in het museum. Dit konden ze doen door er foto’s van te nemen of door ze gewoon te bekijken. De volgende dag werd hun geheugen getest. De onderzoekers ontdekten dat de bezoekers die foto’s maakten minder details hadden onthouden van de objecten, dan de bezoekers die enkel de kunststukken hadden geobserveerd.

Foto’s maken zorgt voor een slechter geheugen
Linda Henkel, professor in de psychologie en leidster van het onderzoek, noemt dit het ‘Photo-taking impairment effect’. Ze bedoelt hiermee dat mensen wanneer ze een beroep doen op technologie om voor hen een gebeurtenis te onthouden (door het maken van een foto), ze zelf minder aandacht besteden aan wat er gebeurt. Dit kan een negatief effect hebben op hoe goed ze hun ervaringen zullen onthouden. Verder benadrukt Linda Henkel dat de meeste mensen die foto’s maken zeggen dat ze dit doen om ze later terug te kijken. In de praktijk pakt dit volgens haar echter meestal anders uit. Meestal zorgt het groot aantal plaatjes dat wordt geschoten en het gebrek aan organisatie van de digitale foto’s ervoor dat er achteraf niet meer met zoveel aandacht naar de foto’s wordt gekeken.

Verschil tussen amateurs en professionals?
De fotografen uit het onderzoek van de wetenschappers waren geen professionele fotografen maar ‘gewone’ bezoekers van een museum. Zou het resultaat van dit onderzoek anders zijn geweest als ze het onderzoek hadden uitgevoerd met professionele fotografen? Dat is misschien een interessante vraag, aangezien fotografen leren om juist extra aandachtig hun object en omgeving te bestuderen alvorens een foto te maken om het mooiste resultaat te krijgen.

Comments

comments