De belangrijkste lenzen voor je fotocamera

Als beginnend fotograaf is het lastig om wegwijs te worden uit alle soorten lenzen die er zijn. Er bestaat op dit vlak een belangrijk verschil tussen spiegelreflexcamera’s en compactcamera’s. Een compactcamera heeft namelijk een vaste lens. Je kunt hooguit een voorzetlens gebruiken voor een bepaald effect. Bij spiegelreflexcamera’s kun je de lens gemakkelijk verwisselen. We zullen hier ingaan op de belangrijkste lenzen voor spiegelreflexcamera’s en de effecten die je ermee kunt bereiken.

Verschil tussen zoom- en primelenzen
Op de eerste plaats is er een verschil tussen zoom- en primelenzen. Met zoomlenzen kun je in- en uitzoomen, terwijl primelenzen een vaste brandpuntsafstand hebben. Een primelens limiteert je enigszins in het gebruik, toch zijn ze geliefd onder professionele fotografen omdat de kwaliteit vaak beter is. Dat komt omdat de lens minder bewegende delen bevat, zeer lichtsterk is en geoptimaliseerd is voor één bepaald brandpunt. Zoomlenzen zijn praktischer wanneer het nodig is dat je snel de compositie moet kunnen veranderen door in of uit te zoomen.

In elke cameratas een standaard 50 mm lens
Een lens die niet mag ontbreken in de cameratas van een fotograaf is de standaard 50 mm lens. Het beeld dat je met deze lens maakt, komt min of meer overeen met het menselijk oog. Het voordeel van dit objectief is dat het zeer lichtsterk is. Dit houdt in dat het een groot maximaal diafragma heeft, meestal f/1.8. Je zult met deze lens in situaties met weinig licht toch nog goede foto’s kunnen maken, zonder te flitsen en met een lage sluitertijd. Verder geeft een 50 mm lens ook een mooie scherptediepte. De 50 mm lens is relatief goedkoop. Er zijn goede 50 mm lenzen verkrijgbaar voor circa €100.

Groothoeklenzen: ideaal voor landschapsfotografie
Het belangrijkste kenmerk van een groothoeklens is dat je veel van de omgeving op de foto krijgt. Alles onder de 28mm valt onder de noemer groothoeklens. Een groothoeklens zorgt ervoor dat alles wat ver weg is op de foto kleiner lijkt, terwijl alles wat dichtbij is juist veel groter lijkt. Verder geldt hoe groter de hoek van een groothoeklens, hoe groter de scherptediepte. Dit betekent dat je met een groothoeklens van 10mm bijna niet meer scherp hoeft te stellen, omdat bijna alles in beeld scherp is. Groothoeklenzen zijn daarom erg in trek bij landschapsfotografen.

Telelenzen: dichtbij halen wat ver weg is
Een telelens gebruik je om onderwerpen die ver weg zijn dichterbij te halen. Vanaf 100mm spreken we van een telelens. Er zijn zelfs telelenzen van 1200mm. Dit zijn hele grote lenzen en ze worden vooral gebruikt door natuurfotografen. Deze lenzen bieden uitkomst bij het fotograferen van wilde en schuwe dieren. De minder extreme telelenzen worden vaak gebruikt door persfotografen, bijvoorbeeld om een bepaald persoon op afstand te fotograferen of om tijdens een evenement iemand te fotograferen zonder daarbij andere mensen te hinderen. Telelenzen bieden een kleine scherptediepte, oftewel je kunt een onderwerp gemakkelijk losmaken van de achtergrond. Je hebt het onderwerp dan scherp in beeld, maar de achtergrond is onscherp. Wel dien je een korte sluitertijd in te stellen of een statief te gebruiken, omdat bewegingen snel zichtbaar zijn.

Veel gemaakte fouten bij digitale fotografie

Dankzij de technologische ontwikkelingen wordt het steeds gemakkelijker om mooie foto´s te maken, maar een dure, geavanceerde digitale camera is geen garantie dat je geen fouten maakt. De mens achter de technologie blijft belangrijk. Het is niet voor niets dat professionele fotografen meestal een degelijke fotografie opleiding achter de rug hebben. We gaan hier in op veel gemaakte fouten bij digitale fotografie om je voor deze valkuilen te behoeden.

Onscherpe foto´s
Het kleine weergavescherm van een digitale camera kan je nog weleens misleiden; op het scherm ziet de foto er scherp uit, maar in werkelijkheid is dit niet zo. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Misschien is de sluitertijd te langzaam ingesteld, waardoor er bewegingsonscherpte ontstaat. Een handig ezelsbruggetje is dat de sluitertijd op zijn minst zo snel moet zijn als de focale lengte van de lens. Maak je een foto op 100 mm, kies dan voor een sluitertijd van minimaal 1/100. Bewegingsonscherpte voorkom je ook door een statief te gebruiken. Is je foto onscherp controleer dan ook of de autofocus van je camera de focus misschien op de verkeerde plek heeft gelegd.

Ruis door hoge iso-waarde
Fotografen verhogen bij het fotografen op een plek met weinig licht, bijvoorbeeld binnenshuis, de iso-waarde. Met een hogere iso-waarde kun je wat extra licht op de sensor vastleggen, zodat de sluitertijd niet al te hoog ingesteld hoeft te worden om onscherpe foto´s te voorkomen. Maar veel beginnende fotografen vergeten wanneer ze weer naar buiten gaan om de iso-waarde terug te zetten. Hierdoor krijg je foto´s met ruis. Een goede tip: stel de iso-waarde van je camera als je naar een nieuwe locatie gaat altijd in op een vaste standaardinstelling. Voor veel camera´s is dat een iso-waarde van 100 en een diafragma van f/8. Ter plekke bepaal je hoe je deze instellingen misschien dient aan te passen.

Scheve horizon
Een scheve horizon in je foto komt meestal doordat je je zodanig op een bepaald onderwerp concentreert dat je een detail als de horizon vergeet. Vooral bij landschappen of portretfoto´s kan dit storend zijn. Denk bijvoorbeeld aan een strandfoto met de zee en een scheve horizon op de achtergrond. Vaak geeft het LCD-scherm van je camera hulplijnen weer, die je kunnen helpen om de camera recht te houden. Sommige nieuwe digitale camera´s zijn al uitgerust met een speciale functie die aangeeft of de camera recht wordt gehouden.

Geen duidelijk onderwerp kiezen
Wanneer je een mooi tafereel ziet, zul je misschien de neiging hebben om alles wat je ziet op de foto te krijgen. Doe dit niet, maar focus op het daadwerkelijke onderwerp. Hoe meer elementen met elkaar concurreren, hoe moeilijker het is om de bedoeling van je foto op de kijker over te brengen. Probeer minder belangrijke elementen buiten je compositie te houden. Dit kun je doen door wat dichterbij te gaan staan of door in te zoomen. Een andere manier om de aandacht naar het daadwerkelijke onderwerp te leiden is door gebruik te maken van lijnen of patronen of je kunt de foto maken via een doorkijk. Experimenteer met composities en standpunten om je foto zo interessant mogelijk te maken.

Wil je alle kneepjes van het vak leren? bekijk dan eens de fotografie opleidingen van de Fotografie Academie.

Alles tot in de details met HDR-fotografie

Een probleem waar je als fotograaf tegenaan kunt lopen is dat de sensor van je camera minder contrast vastlegt, dan je oog kan waarnemen. Het kan dus gebeuren dat je een landschap tegenkomt met prachtig licht met indrukwekkende contrasten, maar wanneer je er een foto van maakt is het resultaat veel minder indrukwekkend dan dat je met het oog kunt waarnemen. Anders gezegd het dynamisch bereik van je camera is kleiner dan het menselijk oog. Dit is waar HDR-fotografie om de hoek komt kijken.

Belichting bij contrastrijke situaties
Om ervoor te zorgen dat je de mooie contrasten die je in een landschap of ander tafereel tegenkomt zo optimaal mogelijk vastlegt, dien je veel aandacht te besteden aan het instellen van de belichting. Sommige onderdelen van het plaatje dat je wilt schieten zijn bijvoorbeeld heel licht, terwijl andere delen juist heel donker zijn. Dit is erg lastig voor je camera. Hele lichte onderdelen worden al snel helemaal wit afgebeeld en de hele donkere delen kunnen helemaal zwart worden waardoor je geen details meer ziet. Je moet daarom als fotograaf ingrijpen en de belichting van je toestel aanpassen. Je moet dan kiezen welk deel van de foto je in elk geval goed wilt belichten.

Wat is HDR-fotografie?
De afkorting ‘HDR’ staat voor ‘High Dynamic Range’ (Hoog Dynamisch Bereik) en is een nabewerkingstechniek waarbij je zowel in de donkere gedeeltes als de lichte gedeeltes in de foto alle details kunt waarnemen. Voor alle duidelijkheid; een HDR-foto komt pas tot stand in de nabewerking en dus niet in je camera. Hiervoor is het nodig dat je van hetzelfde tafereel diverse foto’s maakt met verschillende belichtingsinstellingen. Vervolgens ga je deze foto’s op de computer samenvoegen tot één foto. Het resultaat is een foto waarbij in zowel de donkere als lichtere gedeeltes van de foto alle details zichtbaar zijn.

Alles tot in de details met HDR-fotografie
Je hoeft met behulp van deze techniek dus geen keuze meer te maken of je bijvoorbeeld in een strandfoto alleen de kleuren van de lucht met een ondergaande zon mooi laat overkomen of juist focust op de donkere details op de voorgrond. In een HDR-foto laat je alle details spreken en heb je geen last van een wit uitgeslagen lucht of van donkere silhouetten op de voorgrond. De HDR-nabewerkingstechniek is bijvoorbeeld ook ideaal wanneer je de texturen van bepaalde materialen duidelijk in beeld wilt brengen, denk aan de structuur van een boomschors of de structuur van bepaalde stenen.

Natuurlijk resultaat?
HDR-nabewerking is heel populair geworden onder fotografen. Het is een interessante techniek die tot hele mooie resultaten kan leiden, toch heeft deze methode een beetje een negatieve bijklank gekregen. Sommige mensen vinden dat de techniek soms te ver wordt doorgedreven waardoor de foto’s er onnatuurlijk en onrealistisch uitzien. Deze kritiek op de HDR-techniek kunnen we echter deels toeschrijven aan het feit dat we met deze techniek niet meer hoeven te letten op de beperkingen van onze fotocamera. We zijn ons bij het kijken naar foto’s niet meer bewust van deze beperkingen. Mensen zijn niet gewend om een foto te zien waarin zoveel detail zichtbaar is, daarom lijkt het beeld in de ogen van sommige mensen onrealistisch.

Geld verdienen met stockfotografie

Een carrière als freelance fotograaf biedt talloze mogelijkheden. Maar hoe begin je na je opleiding fotografie met het verdienen van geld? Dat is een vraag waar veel beginnende fotografen mee kampen. Een van de manieren om geld te verdienen als professionele fotograaf is door het verkopen van stockfoto’s. Dat kan tegenwoordig heel gemakkelijk via de digitale weg.

Wat is stockfotografie?
Stockfoto’s kan vertaald worden als foto’s op voorraad. Wanneer iemand een foto over een bepaald onderwerp nodig heeft, kan hij zich wenden tot een stockbureau. Stockfoto’s kunnen uiteenlopende onderwerpen hebben. Een stockbureau beheert online een uitgebreid ‘magazijn’ met foto’s. Stockfoto’s maak je dus niet voor een specifieke klant en ze zijn niet-exclusief te gebruiken. Wanneer je foto’s worden opgenomen door een stockbureau kunnen je foto’s uitgekozen worden door klanten die zelf niet de mogelijkheid hebben om een goede foto te maken of die geen fotograaf willen inhuren.

Hoeveel verdien ik met stockfotografie?
Hoeveel je verdient met stockfotografie hangt af van de hoeveelheid tijd die je erin stopt en de kwaliteit van je foto’s. Hoe vaker je foto’s worden verkocht, hoe meer je verdient. Voor de meeste fotografen is het een leuke bijverdienste naast hun overige opdrachten. Toch zijn er ook fotografen die de juiste stockfoto’s hebben gemaakt en sommige foto’s in groten getale verkopen, waardoor hun stockfotografie activiteiten ineens zeer rendabel zijn.

Hoe werken stockbureau’s?
Geld verdienen met stockfoto’s is over het algemeen alleen weggelegd voor professionele fotografen of hele goede amateurfotografen. Stockbureau’s accepteren namelijk niet zomaar alle foto’s. De foto’s die je indient worden heel nauwkeurig beoordeeld door zogeheten reviewers. Foto’s die niet voldoen aan de eisen van het stockbureau worden afgekeurd. Er wordt niet alleen gekeken naar de technische kwaliteit van de foto’s, maar er wordt ook gecontroleerd of de foto’s geen copyright gevoelige onderwerpen bevatten en er mogen ook geen logo’s of beeldmerken zichtbaar zijn. Voorbeelden van bekende stockbureaus zijn iStock, Dreamstime en Shutterstock.

Geschikte onderwerpen voor stockfoto’s
Stockbureaus krijgen aanvragen voor foto’s met alle onderwerpen die je maar kunt bedenken, maar er zijn onderwerpen en soorten foto’s die beter verkopen. Er wordt bijvoorbeeld meer gezocht naar foto’s die er natuurlijk uitzien in plaats van naar geënsceneerde foto’s. Verder zijn foto’s van opkomende markten als Brazilië, China en Zuid-Afrika veelgevraagd, evenals medische foto’s. Ook lokale plaatjes en foto’s over culturele diversiteit zijn populair. Een andere goede tip voor geld verdienen met stockfoto’s is het volgen van trends. Kijk eens op Facebook naar welke onderwerpen er op dit moment ‘hot’ zijn. Of kijk eens een paar maanden of zelfs jaren vooruit; welke grote evenementen komen eraan? Het WK voetbal, de Olympische Spelen, eeuwfeesten etc.

Hoe worden je stockfoto’s gevonden?
De online stockbureau’s beschikken over talloze foto’s, daarom is het belangrijk om aandacht te besteden aan een goede vindbaarheid van je foto’s. Dat doe je door goede keywords bij je foto’s te plaatsen. Vertel kort en letterlijk wat erop de foto is te zien. Daarnaast is het ook slim om aan te geven welke emotie de foto oproept en welke speciale kleuren of technieken er zijn gebruikt.

Menselijk geheugen gaat achteruit door fotografie

Dit keer hebben we aandacht voor een opmerkelijk nieuwsbericht dat onlangs in de pers verscheen, namelijk dat een onderzoek heeft uitgewezen dat het menselijk geheugen minder goed functioneert wanneer mensen veel foto’s maken in plaats van dat ze enkel met hun eigen ogen iets bekijken. Een interessante bevinding die we hier verder zullen toelichten.

Wordt de fotografie-gekte te gek?
Steeds vaker zien we dat mensen hun toevlucht nemen tot de technologie om iets te onthouden. Denk op de eerste plaats eens aan telefoonnummers; wie kent er vandaag de dag nog veel telefoonnummers uit zijn hoofd? Alle nummers die we vaak bellen staan voorgeprogrammeerd in onze mobiele telefoon. Het daadwerkelijk intoetsen van een nummer is niet meer nodig. Maar ook onze herinnering aan bepaalde momenten of bezoeken aan interessante plekken slaan we steeds vaker op. Een kiekje met een smartphone is zo gemaakt! Een museum is een goed voorbeeld van een plek waar mensen vaak continu met een camera in de hand rondlopen. Is dit wel zo’n goed idee of wordt de fotografie-gekte te gek?

Kijken met je ogen of alleen door de lens van de camera?
Onderzoekers van de Amerikaanse Fairfield Universiteit vroegen zich af wat de invloed is van het nemen van foto’s in bepaalde situaties op wat we ons er later van kunnen herinneren. Daarom voerden ze een experiment uit met bezoekers van het Bellarmine Museum of Art van de Fairfield Universiteit. Studenten kregen een rondleiding door het museum en werden gevraagd aandacht te besteden aan bepaalde objecten in het museum. Dit konden ze doen door er foto’s van te nemen of door ze gewoon te bekijken. De volgende dag werd hun geheugen getest. De onderzoekers ontdekten dat de bezoekers die foto’s maakten minder details hadden onthouden van de objecten, dan de bezoekers die enkel de kunststukken hadden geobserveerd.

Foto’s maken zorgt voor een slechter geheugen
Linda Henkel, professor in de psychologie en leidster van het onderzoek, noemt dit het ‘Photo-taking impairment effect’. Ze bedoelt hiermee dat mensen wanneer ze een beroep doen op technologie om voor hen een gebeurtenis te onthouden (door het maken van een foto), ze zelf minder aandacht besteden aan wat er gebeurt. Dit kan een negatief effect hebben op hoe goed ze hun ervaringen zullen onthouden. Verder benadrukt Linda Henkel dat de meeste mensen die foto’s maken zeggen dat ze dit doen om ze later terug te kijken. In de praktijk pakt dit volgens haar echter meestal anders uit. Meestal zorgt het groot aantal plaatjes dat wordt geschoten en het gebrek aan organisatie van de digitale foto’s ervoor dat er achteraf niet meer met zoveel aandacht naar de foto’s wordt gekeken.

Verschil tussen amateurs en professionals?
De fotografen uit het onderzoek van de wetenschappers waren geen professionele fotografen maar ‘gewone’ bezoekers van een museum. Zou het resultaat van dit onderzoek anders zijn geweest als ze het onderzoek hadden uitgevoerd met professionele fotografen? Dat is misschien een interessante vraag, aangezien fotografen leren om juist extra aandachtig hun object en omgeving te bestuderen alvorens een foto te maken om het mooiste resultaat te krijgen.