Fotograaf in the picture: John Stanmeyer

Als beginnende fotograaf of student fotografie is het een goed idee om het werk te bestuderen van bekende fotografen. Je kunt hier veel van leren. Het helpt je ook in je zoektocht naar je eigen stijl. Vraag jezelf eens: wat spreekt me wel aan en wat niet? Welke fotografen of foto’s inspireren me? We gaan in dit artikel kijken naar het werk van de Amerikaanse fotograaf John Stanmeyer. Afgelopen vrijdag 14 februari werd bekend dat hij de winnaar is van de World Press Photo 2013.

Winnaar World Press Photo 2013
Op de winnende foto van John Stanmeyer staan verschillende migranten die ´s nachts bij de kust van Djibouti hun mobiele telefoon omhooghouden in de hoop om een signaal op te vangen vanuit Somalië, zodat ze hun familie in hun thuisland kunnen bellen. Djibouti staat bekend als een tussenstop voor migranten uit landen als Somalië, Ethiopië en Eritrea, die hun geluk willen gaan beproeven in een ander deel van de wereld, bijvoorbeeld in Europa of het Midden-Oosten. De jury van de World Press Photo 2013 stelt dat deze foto van Stanmeyer op meerdere niveaus spreekt, namelijk op het gebied van: technologie, globalisering, migratie, armoede, wanhoop, vervreemding en menselijkheid.

Het verhaal achter de foto
Binnen de fotografie, en zeker binnen de fotojournalistiek, is het veelal de uitdaging om met een stilstaand beeld een verhaal te vertellen. Dat is wat John Stanmeyer met zijn winnende foto heel duidelijk laat zien. Lees hier het commentaar dat Gary Knight, een Britse fotograaf en de juryvoorzitter van de World Press Photo 2013, op deze foto gaf: “Dit is misschien wel het meest hoopvolle beeld dat heeft gewonnen in de geschiedenis van World Press Photo”. Ook zei hij: “Wie naar deze foto kijkt, ziet niet het einde, maar het begin van een verhaal. Deze mensen zijn op weg naar een beter leven en zijn, via hun mobieltje, op zoek naar contact. Bovendien zegt de foto veel over de moderne wereld waarin meer mobieltjes dan mensen zijn.” Gary Knight richtte samen met John Stanmeyer en vijf andere fotojournalisten in 2001 het Fotoagentschap VII op. Bij het jureren wist hij niet dat deze winnende foto van zijn collega Stanmeyer was.

Over John Stanmeyer
John Stanmeyer werkte de afgelopen tien jaar voornamelijk voor National Geographic en realiseerde meer dan twaalf verhalen voor dit tijdschrift. Tussen 1998 en 2008 werkte hij ook nog als fotograaf voor het tijdschrift Time. Hiervoor fotografeerde hij de oorlog in Afghanistan en de onafhankelijkheidsstrijd in Oost-Timor, de val van Suharto in Indonesië en ander belangrijk wereldnieuws. De World Press Photo 2013 is niet de eerste fotografiewedstrijd die hij wint. Al eerder ontving hij de Robert Capa prijs, Magazine Photographer of the Year prijs en diverse andere World Press, Picture of the Year en NPPA prijzen. Verder ontving hij in 2008 de National Magazine Award voor zijn coverstory voor de National Geographic over malaria en in 2012 werd hij genomineerd voor een Emmy met zijn documentairereeks ‘Starved for Attention’. Voor meer informatie en voorbeelden van zijn werk, zie: www.stanmeyer.com.

Is fotomanipulatie toegestaan in nieuwsfotografie?

Deze discussie laait regelmatig op binnen de fotografiewereld. Zo werd onlangs bekend dat de freelance fotograaf Narciso Contreras, de winnaar van de Pulitzerprijs, een foto uit Sirië had gemanipuleerd die hij in opdracht had gemaakt voor The Associated Press (AP). De AP vond dit niet acceptabel en daarom verloor Contreras hiermee een belangrijke opdrachtgever. Het is echter niet de eerste keer dat een nieuwsfoto werd gemanipuleerd. Er heerst veel controverse op dit gebied.

Waarom is een kleine manipulatie een groot probleem?
De foto die Narciso Contreras manipuleerde was een foto van een strijder met een geweer. Linksonder in beeld stond op de originele foto een camera. Contreras heeft deze camera in de foto die hij bij de AP inleverde weggephotoshopt. Is dit nu zo heel erg? De AP nam deze kleine aanpassing heel serieus. The Guardian reageert hierop met dat het binnen het nieuws gaat om een keten van vertrouwen: van fotografen naar agentschappen, nieuwsbladen en websites en vervolgens naar de lezers toe. Wanneer het vertrouwen binnen deze keten wordt verbroken, dan kan elke nieuwsfoto verdacht zijn en dat mag niet gebeuren. The Guardian oppert ook nog dat Contreras dit probleem heel eenvoudig had kunnen voorkomen door zijn foto gewoon te ‘croppen’.

Hoe zit het met contrast en belichting?
En ander onderwerp waarover binnen dit kader veel wordt gediscussieerd, is het aanpassen van contrast en belichting. Is dat wel acceptabel? Een jaar geleden ontstond hierover ook al een discussie toen Paul Hansen met een foto van een Palestijnse begrafenis de World Press Photo 2013 won en er vervolgens twijfels ontstonden over de echtheid van de foto. Hansen beweert dat de foto echt is en dat er geen sprake is van een samenstelling van de compositie of een vervalsing. Hij vertelde dat hij wel het contrast en de belichting iets heeft aangepast. Martijn Kleppe, foto-onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en persfotografie deskundige, zegt hierover dat het een grijs gebied is en dat de discussie of dit wel of niet kan nog steeds gaande is. Over het voorval met Contreras zegt hij dat het onacceptabel is wat deze fotograaf heeft gedaan. Persbureaus zouden voor de volle 100% op de echtheid van een foto moeten kunnen vertrouwen.

Meer voorbeelden
Het voorval met Contreras staat niet op zichzelf. Er zijn nog veel meer voorbeelden te noemen. De Nederlandse defensiefotograaf Sjoerd Hilckmann had in 2008 voor de gerenommeerde fotografiewedstrijd de Zilveren Camera ook een gemanipuleerde foto ingezonden. Op zijn foto staan vier Nederlandse infanteristen die in een terreinauto door de provincie Uruzgan in Afghanistan rijden. De auto was echter kapot en werd voortgesleept. Hilckmann had de sleepkabels in de foto weggepoetst. De Nederlandse Vereniging voor Fotojornalisten keurde deze aanpassing van Hilckmann af, omdat hij hiermee geen onafhankelijke journalistiek bedreef. Hilckmann mocht echter wel gewoon met deze foto deelnemen aan de wedstrijd en behaalde de derde plaats in de categorie buitenlandse documentairefotografie.

Social media tips voor fotografen

Een succesvolle fotograaf word je niet alleen door bekwaam te zijn in je vak en door veel creativiteit aan de dag te leggen. Het is ook belangrijk dat je jezelf goed kunt presenteren. De sociale media netwerken zijn hier een uitstekend middel voor. Maar ook hiervoor geldt dat je dit middel op een slimme manier moet inzetten. We geven hier enkele tips voor hoe je als fotograaf optimaal gebruik kunt maken van social media om je werk als fotograaf te promoten.

Wees sociaal en interactief
De naam ‘sociale media netwerken’ zegt het al. Het is de bedoeling dat je sociaal bent. Hiermee bedoelen we dat je via een social media netwerk op zoek gaat naar manieren van interactie met de overige gebruikers. Het gaat er dus niet om dat je alleen maar je eigen werk plaatst en de reacties van anderen afwacht. Reageer ook zelf actief op werk of vragen van anderen. Wacht niet af totdat iemand zich specifiek tot jou richt. Probeer je netwerk uit te breiden met waardevolle contacten en doe je best om deze contacten te onderhouden.

Focus niet alleen op jezelf
Dit punt borduurt voort op wat we hierboven al hebben gezegd. Hoewel je de sociale media prima kunt gebruiken om je eigen werkt te tonen, raden we je ook aan om andere informatie te plaatsen. Denk aan het werk van bekende fotografen die je inspireren, werk van collega-fotografen dat je interessant vindt of deel interessante artikelen over je vakgebied. Let er ook op dat de berichtjes die je plaatst niet altijd alleen maar over jezelf gaan. Je hebt je vast weleens geïrriteerd aan iemand in het ‘echte leven’ die alleen maar over zichzelf sprak. Op social media werkt dat precies hetzelfde. Mensen zullen het op deze manier interessanter vinden om je te volgen. Bovendien vertel je met de informatie die je over anderen plaatst ook iets over jezelf.

Toon alleen je beste werk
Het is heel verleidelijk om snel wat te plaatsen op een social media netwerk, bijvoorbeeld een snelle snapshot met je smartphone. Veel mensen doen dit dagelijks, maar als professionele fotograaf zijnde is dit geen goed idee. Het is geen goede reclame om een wat minder goede foto te delen die bijvoorbeeld niet scherp of slecht belicht is. Je zult hier door mogelijke nieuwe klanten meteen op afgerekend worden. Zij zoeken liever verder naar iemand die indrukwekkende en professionele foto’s toont. Kortom, plaats op sociale media netwerken alleen je beste foto’s. Uitzonderingen hierop zijn foto’s via Instagram. Iedereen weet dat Instagram foto’s niet bedoeld zijn voor professioneel gebruik.

Houd je profiel up-to-date
Wanneer je de social media gebruikt om jezelf als fotograaf onder de aandacht te brengen is het belangrijk dat je regelmatig actief bent op het social media netwerk dat je hebt gekozen. Als je dit niet doet zullen de mensen die je volgen snel afhaken. Blijf ze verrassen door steeds nieuwe interessante berichten en foto’s te plaatsen. Het is ook heel belangrijk dat je de gegevens van je profiel up-to-date houdt. Je zou zomaar klanten kunnen mislopen wanneer bijvoorbeeld je e-mail- of webadres niet meer klopt.

Selfie: woord van het jaar 2013

Het woord ‘selfie’ duikt ineens overal op. Het is dan ook niet voor niets dat dit woord in 2013 onder meer in Nederland en Vlaanderen is verkozen tot het woord van het jaar. Met een selfie wordt een foto bedoeld die iemand van zichzelf neemt. In de meeste gevallen wordt deze foto genomen met een smartphone. Vervolgens wordt de foto geüpload naar een sociale netwerksite.

‘Selfie’ opgenomen in het woordenboek
Het woord selfie is in 2013 opgenomen in de Dikke van Dale, oftewel het Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal. Ook in de rest van de wereld wordt het woord selfie volop gebruikt. Selfie werd bijvoorbeeld ook verkozen tot het Britse woord van het jaar. Volgens de Britse jury is het woord van een modewoord verworden tot een woord dat algemeen wordt gebruikt. De jury van het Britse woord van het jaar bestaat uit de makers van het bekende Oxford-woordenboek. Zelfs de paus en Obama werden afgelopen jaar gespot tijdens het maken van een selfie!

Geschiedenis van de selfie
De selfie is geen nieuw fenomeen. Het maken van zelfportretten wordt al heel lang gedaan, maar door de social media netwerken is het ontzettend populair geworden. De selfie is als sociaal zelfportret vooral populair geworden op het fotonetwerk Instagram. Het redactieteam van het Oxford-woordenboek denkt dat dit woord voor het eerst werd gebruikt in 2002 op een Australisch internetforum. Een gebruiker van dit forum plaatste een foto van een verwonding aan zijn lip na een val van de trap en schreef: “Ik had een gat van een centimeter in mijn lip. Excuses voor de focus, het was een selfie.” Daarna dook het woord steeds vaker op. Volgens de Britten is het gebruik van dit woord in 2013 tussen maart en augustus vervijfvoudigd.

Het maken van een selfie
Hoewel een selfie vaak geen foto is die door een professionele fotograaf is genomen is het wel interessant om als professionele fotograaf of fotograaf in wording deze ontwikkelingen te volgen. Je moet het maken van een goede selfie overigens niet onderschatten, want het is een hele kunst om een mooi zelfportret te maken met een smartphone. Daarom hier enkele tips voor het maken van een selfie:

• Fotografeer bij daglicht
Een selfie komt het beste tot zijn recht bij diffuus daglicht. Dit betekent dat je direct zonlicht beter kunt vermijden. Het beste resultaat krijg je op een bewolkte dag. Je hebt dan geen last van schaduwen. Gebruik geen flitser.

• Fotografeer iets van boven
Houd je camera iets boven je hoofd voor het mooiste effect. Fotografeer nooit van beneden af, dit kan voor een vervreemdend effect of horror-effect zorgen.

• Draai je gezicht iets van de camera weg
Wanneer je recht van voren fotografeert, wordt je gezicht heel plat. Dit wil je natuurlijk niet. Door je gezicht iets te draaien en door je kin iets omlaag te houden, komen je gelaatstrekken beter tot hun recht. Draai ook één schouder iets in, zodat het geheel er minder hoekig uitziet.

Fotograferen in de donkere dagen voor kerst

De donkere dagen voor kerst kunnen als interessante inspiratiebron dienen voor het maken van mooie foto’s, omdat de donkerte doorbroken wordt door de kerstverlichting die je overal in alle kleuren en vormen tegenkomt. Laat je hierdoor eens inspireren en ga aan de slag. We helpen je in dit artikel op weg met het ontdekken van de mogelijkheden die deze dagen je als fotograaf te bieden hebben en met enkele praktische tips om tot de mooiste resultaten te komen.

Aandacht voor contrast donker-licht
Voor het vinden van mooie gelegenheden voor het maken van kerstfoto’s hoef je waarschijnlijk niet ver te gaan. Overal kom je wel mooie tafereeltjes tegen met versierde kerstbomen en feestelijke kerstverlichting. Vooral het contrast tussen de donkerte en de verlichting biedt mooie mogelijkheden. Je dient hierbij wel extra aandacht te hebben voor de juiste belichting. Wanneer je kerstverlichting fotografeert wordt de rest van de foto algauw zwart. Hieronder volgen enkele tips die je kunnen helpen met het krijgen van de juiste belichting.

Probeer de flits te vermijden
We raden je aan om als het even kan het gebruik van de flits te vermijden. Het probleem met de flitser is dat je al snel de kleur verliest van het omgevingslicht en dat je foto daardoor inlevert op de sfeer die het uitstraalt. Probeer liever eerst een plek te zoeken waar je naast de kerstverlichting ook een andere lichtbron voorhanden hebt, bijvoorbeeld straatverlichting. Een andere goede tip is om net na zonsondergang te fotograferen wanneer het nog niet helemaal donker is. Verder kun je uiteraard ook, wanneer je in RAW-formaat fotografeert, in de nabewerking met Adobe Lightroom de ‘Fill light’ functie gebruiken om de details in de gedeeltes van de foto die te donker zijn op te halen.

Sfeervolle effecten met kerstverlichting
Door met de sluitertijd en het diafragma te spelen kun je allerlei sfeervolle effecten creëren bij het fotograferen van kerstverlichting.

Abstracte kerstfoto
Probeer bijvoorbeeld eens een hele abstracte foto te maken van de lichtjes van een grote kerstboom op een stadsplein. De lichtjes in een dergelijke boom staan vaak ver uit elkaar. Kies voor een zo groot mogelijk diafragma, oftewel een zo laag mogelijk f-getal, en gebruik daarna de handmatige focus van de lens. Draai aan de lens tot de lichtjes steeds onscherper worden en vage lichtbolletjes worden en maak de foto. De onscherpe foto zal voor extra sfeer zorgen.

Sterretjes in de kerstboom
Je kunt bovenstaand effect ook omkeren door juist een zo dicht mogelijk diafragma te gebruiken, oftewel een zo hoog mogelijk f-getal. Op deze manier zorg je ervoor dat de lichtjes in de kerstboom op sterretjes lijken. Kortom, een effect dat perfect past bij de kersttijd. Gebruik hiervoor wel altijd een statief vanwege de langere sluitertijd die je hiervoor nodig hebt.

Creatieve feestdagen en een inspirerend 2014
Tot slot wenst de Fotografie Academie hier iedereen graag creatieve feestdagen en een inspirerend 2014. We hopen je in het nieuwe jaar te mogen verwelkomen tijdens een van onze fotografiecursussen.